«Որդիս 9 տարեկան է, բայց ես հիմա եմ տեսնում նրա արցունքները, պատմում է Հայաստան Գևորգյանը,-սկզբնական շրջանում նրա վարքագծում ոչինչ չէի նկատում»:
Որոշ ժամանակ անց մայրը նկատել է, որ որդին ոչ ոքի հետ չի շփվում, բացի մի քանի շատ մոտ հարազատների:«Այդ ժամանակ նա 2,5 տարեկան էր, մանկապարտեզում բացարձակապես ընկերներ չուներ և ամեն ինչից վախենում էր, հատկապես բարձր ձայներից, փակ տարածություններից ու մարդկանցից:Նրա խոսքը գնալով պակասում էր:Եվ այդ ամենն ընտանեկան վեճերի պատճառով»: Մինչ Հայաստանում կանայք բռնության են ենթարկվում, վիճակագրությունն անում է իր «սև գործը»: Կանանց իրավունքների կենտրոնի Ազգային թեժ գիծը 2010թ-ին գրանցել է 1777 զանգ, որից 701-ը (39,4%) եղել է ընտանեկան բռնության վերաբերյալ:Իսկ 701-ից 424-ը` (60,5 %) հոգեբանական, 264-ը` (37,6 %) ֆիզիկական, 13-ը` (1,8 %) սեռական բռնության վերաբերյալ:
«Կան ընտանեկան բռնության տարբեր ձևեր` բարի, երբ ծնողն անգիտակցաբար իր «չի կարելի»-ներով բռնանում է երեխայի վրա և հարվածային բռնության ձևը, այդ թվում ծեծը, ձայնի բարձր տոնը»,-ասում է Եղվարդի 3-րդ մանկապարտեզի տնօրեն, մանկան
հոգեբան Գոհար Ալեքսանյանը:Հոգեբանի համոզմամբ երեխան կարող է կոմպլեքսավորվել, շրջապատում կարող է դառնալ թույլ օղակ` անկարող, և ամենավտանգավորը` երեխային կարող է դարձնել հանցագործ:
Հայաստանը 3,5 տարեկան որդուն` Արտակին, տանում է մասնագետի մոտ, պարզվում է, որ երեխան տառապում է աուտիզմ հիվանդությամբ` անկարողությամբ. «Մասնագետն ասաց, որ ձեռքբերովի աուտիզմը բուժվում է, բայց ոչ ամբողջությամբ»,- նշում է մայրը:
«Եթե երեխայի մոտ այս հիվանդությունը ձեռքբերովի է, ապա ծնողների, շրջապատի հոգատարության միջոցով նա կարող է բուժվել: Դպրոց , մանկապարտեզ, ծնող եռանկյունին կարող է օգնել երեխային դուրս գալ այդ վիճակից:Նա պիտի շփվի սովորական երեխաների հետ, իրեն օտարված չզգա: Չզգա իր հիվանդությունն ու շրջապատի խղճահարությունը: Լիակատար բուժումը կախված է ընտանիքի տրամադրվածությունից, լավ մթնոլորտից»,-ասում է հոգեբանը:
«Հիմա նրա վարքագծում բավականին առաջխաղացում կա, դպրոց է հաճախում, վախը հաղթահարել է, շփվում է մարդկանց հետ, հետաքրքրությունների շրջանակը փոխվել է:Եվ այս ամենն ընտանեկան սիրո և ջերմության շնորհիվ»,-հավելում է Հայաստանը:
Երեխային մի ասա «քեզ սովորեցնում եմ, քեզ բուժում եմ, դա անխոս արա»,-վստահեցնում է հոգեբանը:
9-ամյա Արտակն այժմ մայրիկի հետ սիրով է գնում զբոսանքի, հատկապես Կենդանաբանական այգի:Այնինչ Հայաստանի հավաստմամբ երեխան միշտ անտարբեր է եղել կենդանիների նկատմամբ:«Հիմա, երբ տանը մեկնումեկը սկսում մի քիչ բարձր խոսել, Արտակը զայրանում է, ձեռքը խփում է սեղանին, հիմա նա արձագանքում է այդ ամենին: Իսկ փոքր տարիքում նա փակվում էր սենյակում և օրերով չէր խոսում ոչ ոքի հետ»,-պատմում է Արտակի մայրը:
Արփինե Մինասյան