Մայրական կաթը փոքրիկի համար ամենակատարյալ սնունդն է, որն ամրացնում է նրա իմունիտետը, պաշտպանում զանազան հիվանդություններից:

Կրծքի կաթն ամենաօգտակար բանն է, որ մայրիկը կարող է տալ փոքրիկին: Սակայն ամռան տապին կրծքով կերակրման հետ կապված մի շարք հարցեր են առաջանում:

Նախ, կարծիք կա, որ ամռան շոգից մանկիկի ախորժակը վատանում է:  Բայց իրականում շոգն ավելի շատ ազդում է մեծահասակների, քան թե երեխաների ախորժակի վրա: Այնպես որ, եթե փոքրիկը հրաժարվում է կաթից, փնտրեք պատճառը և

Սնուցման ճիշտ կազմակերպումը ունի կարևոր նշանակություն, այն նպաստում է երեխայի օրգանիզմի ներդաշնակ զարգացմանը, բարձրացնում է նրա իմունա-բիոլոգիական հատկությունները:

Նորածնի համար իդեալականը մայրական կաթն է: Արհեստական կաթի ընդունելի բաղադրություն ապահովելու համար մասնագետները փորձում են վերարտադրել մայրական կաթի սննդային բաղադրամասերի (սպիտակուցներ, ածխաջրեր, ճարպեր, վիտամիններ)  հարաբերակցությունը:

Կրծքով կերակրման կարճ ժամանակահատվածը նորմալ է, քանի դեռ  երեխան քաշ հավաքելու խնդիր չունի:

Կյանքի առաջին վեց ամիսների ընթացքում երեխային բացառապես կրծքով կերակրեք։

Սննդի առումով մայրն ու երեխան պարզապես գործընկերներ են և կարող են հարուստ ու բազմագան  սննդամթերք ուտել։

Երեխայի լիարժեք օրաբաժինը պետք է բավարար լինի իր քանակությամբ և ներառի սննդարար մթերքներ: Այդպիսի մթերքներ են մրգերն ու բանջարեղենը, լոբազգիները, կաթնամթերքները, բրինձ,  հնդկացորենի /գրեչկա/, վարսակի, սպիտակաձավարի /մանի/ թանձր շիլաները` բուսական յուղով և կարագով պատրաստված, միսը, ձուն, ձկնեղեն:

«Նորածին երեխաները ցերեկն ու գիշերը իրարից չեն զանազանում, իրենց կյանքի առաջին շաբաթվա ընթացքում քնում  և արթնանում են, երբ իրենք են ուզում: Փոքրիկներից շատերը քնում են օրը մինչև 20-ժամ, մյուսները` 12-ժամ . այդ շրջանում պետք չէ արթնացնել նրանց»,- ասում է մանկաբույժ Սիրանուշ Պողոսյանը:

Փոքրիկի շարժումները դեռ ակամա, ինքնաբերական են, քանի որ ռեֆլեքսային են: Մեջքի վրա պառկած` նա ընդունում է վզի ռեֆլեքսի համար բնորոշ կեցվածք` գլուխը թեքում է, նույն կողմն է ձգտում վերջույթները, իսկ մյուս կողմից ծալում դրանք:

Հաճախ ավելի հեշտ է մի շարք հիվանդություններ կանխարգելել, քան դրանք բուժել:

Նախկինում ընդունված էր, որ ծննդաբերությունից հետո ծննդատանը նորածինն առանձին սենյակում գտնվի, իսկ մայրը յուրաքանչյուր երկու կամ չորս ժամը մեկ տեսնի նրան` կերակրելու համար:

Սովորական, հասուն  մարդն իր կյանքի մեկ երրորդը քնած է: Երեխաներն ավելի շատ են քնում: Նորածիններն էլ հիմնականում քնած են` քունն ընդմիջելով միայն սնվելու համար:

Փոքրիկները,  սնվելով մայրիկի կաթով, ձեռք են բերում իմունիտետ, որը օգնում է նրանց պայքարել  վիրուսների  դեմ: Սակայն, այնուամենայնիվ, որոշ վարակներն անխուսափելի են:

Հղիության ողջ ընթացքում երեխան մոր հետ կապված է պորտալարով: Դրանով երեխան ստանում է թթվածին և սննդանյութեր:  Մանկիկի ծնվելուց հետո պորտալարի մնացորդն աստիճանաբար չորանում է և մի քանի շաբաթ անց ընկնում է:

Լվացե՛ք միայն ականջախեցիները, բայց ոչ լսանցքը: Ականջի փողը ծածկված է չափազանց մանր, համարյա անտեսանելի մազիկներով, որոնք կուտակված կեղտն ու ծծումբը դանդաղորեն տեղափոխում են դեպի ականջի ելքը:

Փոքրիկի կյանքի առաջին վեց ամիսներին նրա միակ սնունդը մայրական կաթն է կամ արհեստական կաթնախառնուրդը:

3 ամսական երեխան պառկած վիճակում կարողանում է գլուխը պահել, ուսումնասիրել մատիկները, տանել դրանք բերանը, ձայնով ծիծաղել, պառկած վիճակում թեքվել։

Փորձենք պատկերացնել, թե ինչպես են գործում նորածնի զգայարանները:

Երկու ամսականում փոքրիկը շատ ակտիվ է ու շարժուն։

Փորձենք պատկերացնել, թե ինչպիսին են նոր ծնված մանկիկի առաջին զգացողությունները և տպավորությունները:

Մինչև մեկ տարեկան երեխայի հետ խաղալը ոչ միայն ուրախություն է, այլ նաև խաղերն  օգնում են նրան զարգացնել բնության տված կարողությունները: Ուստի ձեր խնդիրն է ստեղծել համապատասխան պայմաններ և օգնել նորածնին բացահայտել ու զարգացնել իր կարողությունները:

Ծննդյան պահին երեխան ոչինչ չգիտի եւ ոչինչ չի հասկանում:  Բայց շատ արագ սովորում է ճանաչել հոտն ու ձայնը այն մարդու, ով  կերակրում է իրեն կամ ով իր գիրկն է առնում:

Մեկ ամսականում փոքրիկը սկսում է փորի վրա պառկած դիրքում գլուխը պահել։ Կյանքի առաջին ամսվա ընթացքում փոքրիկը ծանոթանում է արտաքին աշխարհին: Այս ընթացքում է, որ երեխայի համար շատ կարևոր է մարմնական ու տեսողական շփումը մայրիկի հետ։

Մայրիկներին  հաճախ անհանգստացնող հարցերից են նորածնի մոտ  կրկնվող փսխումները։ Նորածինների մոտ փսխումները համարվում են  լրիվ բնական ֆիզիոլոգիական պրոցես։

Կարծում եմ՝ պետք չէ բացատրել ու համոզել, թե ինչքան կարևոր է կրծքի կաթը նորածին երեխայի համար։

Գրեթե բոլոր մայրերը կրծքով կերակրման ընթացքում հանդիպում են տարբեր տեսակի բարդությունների,

Հարցերին պատասխանում  է «Շենգավիթ» բժշկական կենտրոնի նորածինների ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի նեոնատոլոգ Արթուր Ջանազյանը: 

Եթե մոր մոտ  հակամարմինների քանակը բարձր է, դրանք թափանցում են ընկերքի միջով և որպես օտարածին մարմին քայքայում են երեխայի էրիթրոցիտները: 

Երեխայի  առողջ և արագ աճի հիմնական գրավականը լավ մարսողությունն է: Հետևաբար, ծնողների առաջնահերթ մտահոգությունն է՝ երեխաներին կերակրել այնպես, որ մարսողությունն ընթանա սահուն ու առանց խնդիրների:

Հարցերին պատասխանում է  Շենգավիթ բժշկական կենտրոնի նորածինների ինտենսիվ թերապիայի բաժանմունքի նեոնատոլոգ Լուսինե Գրիգորյանը: 

Հարվարդի համալսարանի կենսաբան Դեյվիդ Հեյգը առաջարկել է նոր բացատրություն, թե ինչու նորածինները չեն քնում գիշերը: Նա կարծում է, որ դա էվոլյուցիոն ռազմավարություն է, որի նպատակն այն է, որ տարիքային տարբերությունը երեխաների միջեւ շատ փոքր չլինի: Ինչ է տեղի ունենում, երբ մայրը երեխային ավելի հաճախ է կերակրում գիշերը:

Նորածնային լացկանությունը, որի ծայրահեղ դրսեւորումը կոչում են «կոլիկ», հատուկ է թե տղաներին, թե աղջիկներին: Դա մի տերմին է, որն օգտագործում են՝ նկարագրելու համար երեխայի անկառավարելի լացը առողջ վիճակում: Այն, որպես կանոն, սկսվում է 2-4 շաբաթականում եւ ավարտվում 3-4 ամսականում: