Գալուստ Գյուլբենկյանի անվան N:190 ավագ դպրոցի հոգեբան Ասյա Անտոնյանն «Իմ փոքրիկ»-ին պատմել է 6-8 տարեկանում առաջ եկող ճգնաժամի մասին և ներկայացրել հաղթահարման ուղիները:

Վաղ, թե ուշ երեխան մոտենալու է ծնողներին և հարցնի՝ «իսկ ինչպե՞ս եմ հայտնվել այս աշխարհում»: Բալիկն այս հարցը հղելով՝ ակնկալում է մեծահասակներից պարզ և անկեղծ պատասխան: Այնինչ, նրանք շրջանցում են թեման կամ էլ մեջբերում հայտնի «արագիլն է բերել», «դուրս ես եկել կաղամբից» արտահայտությունները:

Որպես կանոն, ծնողները մշտապես փորձում են երեխային ներգավել ընթերցանության գործընթացում: Միգուցե նրանք ցանկանում են, որ բալիկը տեղեկացված լինի և մարդկանց վրա թողնի կարդացած անձնավորության տպավորություն:

Ներկայացնում է «Երկուսով»  հոգեբանական մասնագիտացված կենտրոնի հոգեբան Աննա Հովսեփյանը։ 

Փոքրիկները սովորաբար գործում են մանկական միամտությամբ, իսկ մարդկանց և աշխարհի նկատմամբ լի են անսահման վստահությամբ: Այդպիսով, նրանք ունակ են հավատալու բոլորին, անգամ՝ անծանոթներին: Եվ բնականաբար ծնողների մոտ հարցեր են ծագում՝ արժե՞ անհանգստանալ ու ի՞նչ  անել` հնարավոր անախորժ իրավիճակները կանխելու նպատակով: Այս և այլ հարցերի պատասխաններն «Իմ փոքրիկ»-ը փորձել է պարզել «Երկուսով» հոգեբանական մասնագիտացված կենտրոնի հոգեբան Լալա Պետրոսյանի օգնությամբ։

Միասին վերլուծենք իրավիճակը

Երեխան, որը վստահում է իրեն շրջապատողներին, կարողանում է պահպանել լավատեսությունը  և հեշտորեն հաղորդակցման մեջ մտնել: Դա, իհարկե, դրական երևույթ է, սակայն կարիք կա հասկանալու՝ «կու՞յր» վստահություն է, թե՞ կշռադատված ու փաստերի վրա հիմնված: Ընդհանրապես, ծնողները պետք է բալիկին մանկուց  սովորեցնեն վերլուծել իրավիճակը, որպեսզի նա առանց մեծահասակի կարողանա գնահատել, հասկանալ՝ արժե՞ր  շփվել, իրեն ճի՞շտ են ասում, թե՞ ստում, ինչի՞ համար են այդ ամենն ասում և այլն: Այդ պարագայում երեխայի՝ այլ մարդկանց ազդեցության տակ ընկնելու հավանականությունը նվազում է:

Նաև պետք չէ երեխաներին միանշանակ պատասխաններ տալ, ասել՝ «նա ճիշտ է, իսկ այն մյուսը՝ սխալ և վերջ»: Հարկավոր է մանրամասն բացատրել փոքրիկին, թե ինչու է ճիշտ կամ սխալ: Բալիկը ծնողներին վստահելու դեպքում կընդունի նրանց խոսքն ու զգուշացումները: Նկատի ունենանք՝ դաստիարակության մեջ չափն անցնելը և երեխային ամեն ինչի նկատմամբ խիստ կասկածամիտ դարձնելն ավելորդ են: 

Վարվելակերպն անծանոթների հետ

Հարկավոր է նախապես փոքրիկին ներկայացնել գործողությունների պլան՝

1. Եթե անծանոթ մարդն իմ ներկայությամբ քեզ որևէ բան է հարցնում կամ առաջարկում, սպասի՛ր համաձայնությանս:
2. Մնացած դեպքերում աշխատի՛ր հեռու մնալ անծանոթից:
3. Որևէ բա՞ն են առաջարկում, հրաժարվի՛ր:
4. Անծանոթի հետ չգնաս ինչ-որ տեղ, եթե նույնիսկ խոստանում է շատ հաճելի բան՝ խաղալիք, նվեր կամ կենդանաբանական այգի գնալու հնարավորություն:
5. Եթե զգաս, որ նա կասկածելի և քեզ համար տհաճ գործողություններ է առաջացնում, բարձր գոռա և օգնություն խնդրիր:

Վերջինը երեխաներին սովորեցնելն այդքան էլ հեշտ չէ, քանի որ  շատ ժամանակ նրանք վախից, ամոթից կամ այլ հանգամանքներից ելնելով ձայն չեն հանում: Հարկավոր կլինի դերային խաղեր հնարել, որտեղ նա կգտնվի նմանատիպ իրավիճակում: Դա կօգնի երեխային կողմնորոշվել նաև իրական կյանքում ու «ոչ» ասել այն դեպքերում, երբ ինչ-որ բան չի ցանկանում կամ իրեն դուր չի գալիս:

Հեղինակ՝ Լուիզա Աբրահամյան

Հոգեբան Վարդինե Մեսրոպյանն «Իմ փոքրիկ»-ին պատմել է երեխայի մեջ բարություն և հոգատարություն սերմանելու կարևորության և մեթոդների մասին: