Մանկական վարակներ (ինֆեկցիաներ)
Տուբերկուլոզ, հեպատիտ Բ, դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ և հարկապույտ հազ, պոլիոմիելիտ, հեմոֆիլուսային Բ վարակ, ռոտավիրուսային հիվանդություն, պնևմակոկային հիվանդություն, կարմրուկ, կարմրախտ, խոզուկ, ահա այն վտանգավոր վարակները, որոնք կարող են բազմաթիվ երեխաների հիվանդացման, հաշմանդամության և նույնիսկ մահվան պատճառ հանդիսանալ։ Դրանք համարվում են «կառավարելի», որովհետև պատվաստումերի շնորհիվ կարելի է կանխել այդ վարակներով երեխաների հիվանդացումը և տարածումը։
Տուբերկուլոզ (թոքախտ, պալարախտ)
Այն վարակիչ հիվանդություն է, որի հարուցիչը բակտերիան է (Կոխի ցուպիկը)։ Երեխաների համար շատ հաճախ վարակի աղբյուր են հանդիսանում նրա շրջապատում գտնվող հիվանդները։ Հիվանդությունը հիմնականում տարածվում է օդակաթիլային ճանապարհով, ուստի բազմամարդ, խիտ բնակեցված և սոցիալ-կենցաղային անբարենպաստ պայմանները նպաստում են վարակի տարածմանը։ Նման պարագայում չափազանց կարևոր է հիվանդի վարքը և պարզագույն հիգիենայի կանոնների պահպանումը: Մինչև 2 տարեկան երեխաների օրգանիզմի դիմադրողականությունը կազմավորման փուլում է, հետևաբար վարակը կարող է հեշտությամբ տարածվել ամբողջ օրգանիզմով` առաջացնելով ծանր ընթացքով հիվանդություն։ Հիվանդությունը երեխաների շրջանում ընթանում է երկարատև հազով (երբեմն արյունախումով), ջերմությամբ, քրտնարտադրությամբ, ախորժակի վատացմամբ, գունատությամբ, հյուծվածությամբ, գերհոգնածությամբ։ Երեխաների շրջանում տուբերկուլոզն ունենում է առավել ծանր ընթացք հատկապես մենինգիտի (ուղեղի թաղանթների բորբոքում), օրգանիզմի տարածուն ախտահարման դեպքում, որոնք էլ դառնում են մահվան պատճառ։
Մանկական վարակներ (ինֆեկցիաներ) 5 վիրուսային հեպատիտ «բ»
Լյարդի բորբոքում է, որի հարուցիչը վիրուս է։ Վարակն օրգանիզմ է թափանցում արյան միջոցով, ինչպես նաև սեռական ճանապարհով։ Հիվանդության ախտանշաններն են ախորժակի կորուստը, սրտխառնոցը, փսխումը, հոգնածությունը, թուլությունը, գրիպանման երևույթները, մկանների, հոդերի կամ ստամոքսի ցավերը, մաշկի, լորձաթաղանթների, աչքերի դեղնությունը, լուծը, փորկապությունը, մեզի գույնի մգացումը («գարեջրիե գույն»), կղանքի սպիտակումը։ Երբեմն հիվանդությունը կարող է ընթանալ առանց կլինիկական ախտանիշների` հիվանդի համար աննկատ։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ նման աննկատ ձևերի 10% -ի, իսկ կլինիկորեն արտահայտված հիվանդների 40% -ի շրջանում հետագայում կարող են զարգանալ լյարդի բորբոքումեր, ցիրոզ, ինչպես նաև լյարդի ուռուցքներ։ Բավական հաճախ, հիվանդանալուց հետո, իսկ երբեմն նույնիսկ առանց հիվանդագին երևույթների առաջանում է, այսպես կոչված, 6 առողջ վարակակրություն, որը նշանակում է, որ տվյալ մարդը մնալով առողջ, կրում է հեպատիտ Բ վարակը և հաճախ վարակի աղբյուր է հանդիսանում: Վարակակիր մայրը կարող է վարակել իր նորածնին ծննդաբերու թյան ընթացքում։
Պոլիոմիելիտ
Պոլիոմիելիտը ծանր վիրուսային հիվանդություն է, որով հիվանդանում են ցանկացած տարիքում, բայց ավելի հաճախ մինչև 3 տարեկան երեխաները։ Վիրուսն օրգանիզմ է թափանցում բերանով (սննդամթերքի, ջրի, կեղտոտ ձեռքերի միջոցով), որից հետո արագ բազմանում և ախտահարում է նյարդային համակարգը` առաջացնելով վերջույթների, պարանոցի, գլխի, ինչպես նաև շնչական մկանների պարալիզ (մկանային թուլություն, կաթված)։ Ախտահարված նյարդային բջիջներն այլևս չեն վերականգնվում, այդ իսկ պատճառով էլ վնասված մկանների ֆունկցիան այլևս չի նորմալանում։ Պոլիոմիելիտով հիվանդացած երեխաները, եթե չեն մահանում, ապա դառնում են հաշմանդամ ողջ կյանքի ընթացքում։ Պոլիոմիելիտի դեմ կատարված բազմակի պատվաստումերի շնորհիվ` Հայաստանն այսօր համարվում է պոլիոմիելիտից ազատ երկիր։ Սակայն քանի դեռ աշխարհում գրանցվում են պոլիոմիելիտի դեպքեր, երեխաներին անհրաժեշտ է շարունակել պատվաստել։
Կապույտ եվ հարկապույտ հազ
Մանրէային հիվանդություն է, որով հիվանդանում են հիմականում մինչև 5 տարեկան երեխաները։ Հիվանդությունը բավականին վտանգավոր է, հատկապես մինչև 3 տարեկան երեխաների մոտ։ Այն փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով։ Երեխայի մոտ սկսվում է թուլություն, հազ, ջերմության բարձրացում։ Հազն ուժեղանում է երեկոյան և գիշերային ժամերին։ Աստիճանաբար հազը դառնում է նոպայաձև, նոպայի վերջում ներշնչման ժամանակ երեխան ուժեղ հաչոցանման ձայն է հանում։ Հազի նոպաների ընթացքում երեխաները լարված են, կարող են առաջանալ արյունազեղումեր մաշկի վրա, աչքի մեջ, հնարավոր են քթային արյունահոսություններ, ակամա միզարձակում և այլն։ Նոպայաձև հազի ժամանակ երեխան կարող է կապտել, այստեղից էլ հիվանդության անվանումն է։ Սուր շրջանը տևում է 2-3 շաբաթ, որից հետո հիվանդության ընթացքը սկսում է մեղմանալ։ Հիվանդությունը հատկապես ծանր են տանում մինչև մեկ տարեկան երեխաները։ Նրանց մոտ հազը կարող է առաջացնել շնչառության կանգ։ Կապույտ հազին բնորոշ են այնպիսի բարդու թյուններ, ինչպիսիք են թոքաբորբը, բրոնխիտը, էնցեֆալիտը (ուղեղի ախտահարումը), որոնք կարող են երեխայի հաշմանդամության պատճառ դառնալ։