Կակազություն

Կակազությունը խոսքի արագության և ռիթմի խանգարումն է։ Այն արտահայտվում է բառերի հնչյունների և վանկերի հապաղումով ու կրկնությամբ։

Կարող են դիտվել արտաբերական ապարատի ջղաձգումներ, որ խանգարում են լիարժեքորեն արտահայտել կապակցությունները, երեխան դժվարությամբ է ավարտում նախադասությունները։

Կակազությունը որպես խոսքի խանգարում կարող է հանդես գալ այն ժամանակ, երբ երեխան ապրում է մեծ վախ, սարսափ, որն առաջացնում է լարվածություն օրգանիզմում։ 

Այն, որպես այդպիսին, մեծամասամբ հանդես է գալիս 2,5-3 տարեկանից սկսած։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ երբ պասիվ խոսքը  դառնում է ակտիվ, թույլ նյարդային համակարգ ունեցող երեխաների մոտ տեղի է ունեում պոռթկում։

Հենց այս շրջանում երեխան զարգացման ճգնաժամային փուլում է։ Կենտրոնական նյարդային համակարգը գերլարված, խիստ ծանրաբեռնված է աշխատում և եթե այս տարիքում երեխայի մոտ լինում են կայուն բնույթի սթրեսային իրավիճակներ, ապա մեծ է հավանականությունը, որ կառաջանա կակազություն։

Կակազություն ունեցող երեխաները կակազում են ողջ մարմնով։ Ունեն բարձր մկանային տոնուս, շնչում են սխալ, տագնապայնությունը բարձր է։

Կակազության հիմքում ընկած է վախը խոսքից, խոսելուց, այն բանից, որ իրենց ճիշտ չեն հասկանա։ Այն ավելի հաճախ հանդիպում է տղաների մոտ, քան աղջիկների։

Կակազողները չեն կարողանում բարդ նախադասություններ կազմել, տարիքին համապատասխան վախերը նորմայում չեն։ Նրանք ունենում են գիշերամիզություն, անքնություն, մղձավանջային երազներ, միջանձնային փոխհարաբերություններից խուսափում են, ինքնագնահատականը ցածր  է լինում։

Կակազության համար նախադրյալներ են հանդիսանում․

  1. Ժառանգական նախադրյալները․ ծնողներից ժառանգած խոսքային համակարգի թուլություն,

  2. Ֆիզիկական թուլությունը

  3. Ներարգանդային, ծննդաբերական կամ հետծննդաբերական  վնասվածքները,

  4. Նյարդային համակարգի հյուծվածությունը,

  5. Ինտոկսիկացիան,

  6. Սխալ դաստիարակությունը․ խոսքի սխալ ձևավորումը, արագախոսության ուսուցումը,

  7. Ինտոկսիկացիան և այլն։