Փոքրիկիս հայրենիքը

1990 թ. Անկախության հռչակագրից հետո ՀՀ Գերագույն խորհրդի որոշումով 1991 թ. սեպտեմբերի 21-ին Հայաստանի տարածքում անցկացվեց հանրաքվե:

Գտնվում է Ղարաբաղի Դահրավ հյուղում` Շնաքար կոչված բարձրադիր լեռան ճակատին։

Ասում են, թե երբ Աստված ստեղծում է բոլոր ցեղերին ու ազգերին, դրանից հետո սկսում է երկրներ բաժանել նրանց: Մինչև գալիս է հայի հերթը, արդեն բաժանված էր ամբողջ աշխարհը, և մնացել էր մի քարքարոտ հողակտոր միայն: «Ինչպե՞ս պիտի ապրեք այս չոր ապառաժների վրա»,- կարեկցանքով հարցնում է Աստված հային:

Տարոնում ժամանակին ապրել է Աստղիկ անունով մի գեղեցկուհի: Իրեն հետապնդող երիտասարդների աչքից հեռու մնալու համար նա ցերեկը թաքնվել է և միայն գիշերն է դուրս եկել: Աստղիկը սովորություն է ունեցել լողանալու Գուռգուռա գետի ջրառատ ավազանում: Իմանալով այդ մասին` տարոնցի երիտասարդները մոտակա լեռան վրա խարույկ են վառում` Աստղիկի մարմինը տեսնելու համար: Նրանց աչքից պաշտպանվելու

Ժամանակին մի հարուստ իշխան իր հազարավոր անասուններով գալիս է այս գավառի արոտները: Ամբողջ ամառ նա լավ կերակրում է հոտերը: Վրա է հասնում խիստ ձմեռը: Վախեցած իշխանը կարգադրում է անասուններին քշել տաք տեղեր: Սարերից իջնելիս մի ձորաբերանի մոտ գիշերով սկսվում է բուքը: Անասուններից շատերը խեղդվում են, մնացածներն էլ սոված մնում:

Սիրելի փոքրիկ, իսկ դու այսօր արդեն ծաղիկներ դրե՞լ ես Ցեղասպանության անմեղ զոհերի հուշարձանին: Եթե ոչ, ապա խնդրիր մայրիկիդ ու հայրիկիդ, որ քեզ անպայման Ծիծեռնակաբերդ տանեն:

99 տարի առաջ այս օրերին հայության համար դժվար շրջան էր. Թուրքերը

Ըստ ժողովրդական ավանդության` Արագածի չորս գագաթներին առանց պարանի կախված է Գրիգոր Լուսավորչի արտասուքներով լի կանթեղը: Այդ կանթեղը մշտավառ է և տեսանելի միայն արդար մարդկանց համար:

Պատերազմը, լինելով խաղաղության հակառակ կողմում, առաջին հերթին խաթարում է անձի հոգեկան կայունությունը: Առավելապես այս օրերին ծնողները բախվում են երեխաներին «պատերազմ» երևույթն ու դրա վտանգները բացատրելու մարտահրավերին: