Երեխաների վարքագծային դժվարությունները․ երբ պետք է անհանգստանալ

Ծնողներն ու խնամողները հաճախ կանգնում են այս հարցի առաջ, երբ երեխան ցուցաբերում է ագրեսիվ կամ տարօրինակ վարք։

 Այս հոդվածում պարզ կդառնա՝ որոնք են նորմալ զարգացման փուլին բնորոշ վարքագծերը, և երբ է ճիշտ ժամանակը մասնագետին դիմելու։


Ո՞ր վարքն է համարվում նորմալ 3-6 տարեկանում

Այս տարիքը ինքնության և անկախության ձևավորման շրջանն է։ Երեխան փորձում է բացահայտել իր սահմաններն ու հնարավորությունները։ Ստորև բերված վարքերը սովորաբար մտնում են տարիքային նորմի շրջանակում․

  • 🗣Հաճախակի «ոչ» ասելը՝ հակադրություն ծնողի խոսքին

  • 😤Հուզական պոռթկումներ (տանտրումներ)՝ հույզերի արտահայտման ձև

  • 🧸Դժվար շփում խաղերի ընթացքում՝ կիսվելու, հերթով խաղալու հմտությունների բացակայություն

  • 🛌Քնի և սննդի բարդություններ՝ անցողիկ է ու պայմանավորված է ռեժիմով

Դրանք սովորաբար հաղթահարվում են սիրով, համբերությամբ ու զարգացմանը համարժեք միջավայրով։


Ե՞րբ է վարքը իրականում խնդիր

Հետևյալ վարքագծերը կարող են մատնանշել, որ պետք է անհապաղ խորհրդակցել մասնագետի հետ։

 1. Մշտական ագրեսիա

Եթե երեխան անընդհատ խփում է, խայթում, քաշում մազերը՝ առանց ափսոսանքի կամ զղջման դրսևորումի, դա կարող է մատնանշել հուզական կարգավորման խնդիր։

 2. Սոցիալական մեկուսացում

Երեխան չի ցանկանում շփվել ոչ միայն երեխաների, այլև հարազատների հետ։ Անտեսում է խաղերի հրավերները, խուսափում է մարդկանցից։

 3. Զարգացման հմտությունների կորուստ

Երեխան կորցնում է արդեն ձեռք բերած հմտությունները՝ խոսքի, ինքնուրույնության կամ պահվածքի ոլորտում։

 4. Կյանքի վրա ազդող վախեր և հուզումներ

Վախերն ու անհանգստությունները չափազանց ուժեղ են, խանգարում են քնելուն, մանկապարտեզ հաճախելուն կամ մարդկանց հետ շփվելուն։


Ինչ անել

Հիշեք՝ դուք երեխայի անվտանգության և կայուն զարգացման աղբյուրն եք։ Եթե վերոնշյալ վարքագծերից մի քանիսը պարբերական բնույթ ունեն կամ սրվում են, կատարեք հետևյալ քայլերը․

  • Գրանցեք վարքային դրսևորումները՝ ժամանակը, պատճառները, հաճախականությունը

  • Խոսեք դաստիարակի կամ ուսուցչի հետ՝ տեսնելու, արդյոք վարքը դրսևորվում է նաև խմբում

  • Դիմեք մանկական հոգեբանի կամ զարգացման մասնագետի՝ հնարավոր դժվարությունը վաղ հայտնաբերելու և հաղթահարելու համար


Ի՞նչ է պետք հիշել

  • Երեխաները վատը չեն. նրանք պարզապես չեն կարողանում միշտ հասկանալ կամ կառավարել իրենց զգացմունքները։

  • Վարքի խանգարումները հնարավոր է կանխել կամ մեղմել վաղ միջամտության միջոցով։

  • Սահմանները, սիրով հաստատված կարգապահությունը և վստահ մթնոլորտը կարևոր են ցանկացած զարգացման փուլում։


Երբեմն երեխայի վարքը «անհանգստացնող» է թվում պարզապես որովհետև այն չհամապատասխանում է մեր սպասումներին։ Սակայն կարևոր է վստահել նաև ձեր ինտուիցիային․ եթե զգում եք, որ ինչ-որ բան ճիշտ չէ, մի վախեցեք դիմել մասնագետի։