Ծնողներն ու խնամողները հաճախ կանգնում են այս հարցի առաջ, երբ երեխան ցուցաբերում է ագրեսիվ կամ տարօրինակ վարք։
Այս հոդվածում պարզ կդառնա՝ որոնք են նորմալ զարգացման փուլին բնորոշ վարքագծերը, և երբ է ճիշտ ժամանակը մասնագետին դիմելու։
Ո՞ր վարքն է համարվում նորմալ 3-6 տարեկանում
Այս տարիքը ինքնության և անկախության ձևավորման շրջանն է։ Երեխան փորձում է բացահայտել իր սահմաններն ու հնարավորությունները։ Ստորև բերված վարքերը սովորաբար մտնում են տարիքային նորմի շրջանակում․
-
🗣Հաճախակի «ոչ» ասելը՝ հակադրություն ծնողի խոսքին
-
😤Հուզական պոռթկումներ (տանտրումներ)՝ հույզերի արտահայտման ձև
-
🧸Դժվար շփում խաղերի ընթացքում՝ կիսվելու, հերթով խաղալու հմտությունների բացակայություն
-
🛌Քնի և սննդի բարդություններ՝ անցողիկ է ու պայմանավորված է ռեժիմով
Դրանք սովորաբար հաղթահարվում են սիրով, համբերությամբ ու զարգացմանը համարժեք միջավայրով։
Ե՞րբ է վարքը իրականում խնդիր
Հետևյալ վարքագծերը կարող են մատնանշել, որ պետք է անհապաղ խորհրդակցել մասնագետի հետ։
1. Մշտական ագրեսիա
Եթե երեխան անընդհատ խփում է, խայթում, քաշում մազերը՝ առանց ափսոսանքի կամ զղջման դրսևորումի, դա կարող է մատնանշել հուզական կարգավորման խնդիր։
2. Սոցիալական մեկուսացում
Երեխան չի ցանկանում շփվել ոչ միայն երեխաների, այլև հարազատների հետ։ Անտեսում է խաղերի հրավերները, խուսափում է մարդկանցից։
3. Զարգացման հմտությունների կորուստ
Երեխան կորցնում է արդեն ձեռք բերած հմտությունները՝ խոսքի, ինքնուրույնության կամ պահվածքի ոլորտում։
4. Կյանքի վրա ազդող վախեր և հուզումներ
Վախերն ու անհանգստությունները չափազանց ուժեղ են, խանգարում են քնելուն, մանկապարտեզ հաճախելուն կամ մարդկանց հետ շփվելուն։
Ինչ անել
Հիշեք՝ դուք երեխայի անվտանգության և կայուն զարգացման աղբյուրն եք։ Եթե վերոնշյալ վարքագծերից մի քանիսը պարբերական բնույթ ունեն կամ սրվում են, կատարեք հետևյալ քայլերը․
-
Գրանցեք վարքային դրսևորումները՝ ժամանակը, պատճառները, հաճախականությունը
-
Խոսեք դաստիարակի կամ ուսուցչի հետ՝ տեսնելու, արդյոք վարքը դրսևորվում է նաև խմբում
-
Դիմեք մանկական հոգեբանի կամ զարգացման մասնագետի՝ հնարավոր դժվարությունը վաղ հայտնաբերելու և հաղթահարելու համար
Ի՞նչ է պետք հիշել
-
Երեխաները վատը չեն. նրանք պարզապես չեն կարողանում միշտ հասկանալ կամ կառավարել իրենց զգացմունքները։
-
Վարքի խանգարումները հնարավոր է կանխել կամ մեղմել վաղ միջամտության միջոցով։
-
Սահմանները, սիրով հաստատված կարգապահությունը և վստահ մթնոլորտը կարևոր են ցանկացած զարգացման փուլում։
Երբեմն երեխայի վարքը «անհանգստացնող» է թվում պարզապես որովհետև այն չհամապատասխանում է մեր սպասումներին։ Սակայն կարևոր է վստահել նաև ձեր ինտուիցիային․ եթե զգում եք, որ ինչ-որ բան ճիշտ չէ, մի վախեցեք դիմել մասնագետի։



