(Իտալական հեքիաթ)

Լինում է չի լինում, լինում է մի թագավոր, ունենում է երկու որդի, մինը բարի, մյուսը չար։ Բարին լինում է մեծն ու ժառանգը։ էս բանը դուր չի գալիս չար   եղբորը, մտածում է՝ մի կերպով ազատվի բարի եղբորից, որ ժամանակին ինքը թագավոր դառնա։ Մի օր ասում է.

— Արի գնանք որսի։ Թե՝ գնանք։

Գնում են։ Մտնում են անտառի խորքը։ Որ մտնում են անտառի խորքը, թիկնապահները ետ են ընկնում ու երկու եղբայր մնում են մենակ։ Որ մնում են մենակ, էս չար եղբայրը սուրը հանում է, խրում է բարի եղբոր թիկունքը ու, կարծելով թե արդեն սպանեց, վերադառնում է պալատը, իբրև թե բան չի պատահել։ Հերը հարցնում է.

— Եղբայրդ ի՞նչ եղավ։

— Ա՛խ,— ասում է,— ձերդ մեծություն, էնպես մի դժբախտություն պատահեց որ... գազանները եղբորս կերան...

Խեղճ հերը աղի արտասուք է թափում, լաց ու սուգ է անում, դարդից հիվանդանում է մեռնում, ու չար որդին տեղը նստում է թագավոր։

Սրանց էստեղ թողնենք, գնանք հիմի տեսնենք՝ ինչ եղավ բարի եղբայրը։

Բարի եղբայրը անտառի խորքում ուշքի է գալի, սկսում թառանչել ու օգնություն կանչել։

Ժամանակով իրեք ջահել տղա գնում են աշխատանքի։ Գնում են հասնում մի ճամփաբաժանի։ Նրանք իրար խոսք են տալիս՝ ով որ առաջինը ետ դառնա, սպասի մեկելներին. ոնց որ իրար հետ դուրս են եկել գեղիցը, էնպես էլ իրար հետ ետ գան։

Անց ա կենում մի քանի տարի։ Էդ տղերքը ետ են գալիս իրենց նշանակած տեղը։ Ամեն մեկը սկսում ա պատմել իր գլխի եկածը։ Նրանցից մեկը ասում ա,— ես յոթ տարի Վանա թագավորի մոտ ձիապան էի։ Աստծու ամեն առավոտ թագավորն ինձ հարուր ոսկի էր տալիս ու հրամայում, որ տանեմ աղքատներին բաժանեմ։ Ես էլ էդ հրամանը հալալությունով կատարում էի։ Յոթ տարին որ թամամեց, թագավորը շատ փող տվեց ինձ ու ճամփու դրեց։
Ընկերները հարցնում են.

— Բա, դու, որ յոթ տարի թագավորի մոտ ձիապան կացար, ու նա քու ձեռով ամեն առավոտ փող էր բաժանում աղքատներին, օրից մի օր չհարցրի՞ր, թե թագավոր, քու դարդն ի՞նչ ա, որ էդ բանը անում ես։

Հեքիաթի 1-ին մասը կարդացեք այստեղ

Վա՜յ ի՞նչ զարմանալի է։ Կարծես մեր տերերի մասին է, որոնք շատ են չարացել, բամբասկոտ, ագահ ու անհանգիստ են դարձել, միաբերան բացականչեցին բոլոր մատիտները։

— Իսկ ես հիշում եմ այս խոսքերը, միջամտեց կապույտ մատիտը, որ մի օր ընդգծեց մեր տերը, որը կարծես լրացնում է նոր ասածներին։ Այդ տեղը, որ Ավետարան էր կոչվում, գրված էր «Պետք է լսեք պատերազմներ ու պատերազմների լուրեր։ Զգույշ մնացեք ու մի վախեցեք, քանի որ այդ ամենը պետք է որ լինեն, բայց դա վերջը չէ: Քանի որ ազգերը ազգերի վրա կհարձակվեն, թագավորությունները թագավորությունների վրա: Տեղ- տեղ սովեր ու վաղաժամ մահեր ու երկրաշարժեր պետք է լինեն»:

— Օ՜օ՜օ՜, ինչ սարսափելի բաներ են գրված խեղճ մարդկանց համար — այս ու այն կողմից բացականչեցին վախեցած մատիտները:

— Այնտեղ գրված էր նաև ինչ-որ վերջի մասին, այդ ի՞նչ վերջ է, ինչի՞

Մեզանից շատ առաջ մի իմաստուն թագավոր է լինում։ Ոչ մի՛ բան չի մնում նրանից ծածուկ, ամենագաղտնի բաների մասին էլ կարծես թե քամին նրան տեղեկություն էր տալիս։ Էս թագավորը մի տարօրինակ սովորություն է ունենում, ամեն ճաշի, երբ սեղանը վեր են քաղում, ծառան մի ծածկած աման է ներս բերում, ու թագավորը ամանը բաց չի անում, մինչև որ ծաոան էլ չի գնում ու ինքը չի մնում մեն-մենակ։

Էսպես քաշում է բավական ժամանակ։ Մի անգամ էլ էս տանող ծառային էնպես մի հետաքրքրություն է տիրում, որ էլ չի կարողանում ինքն իրեն դիմադրի, ամանը առնում է տանում իրեն սենյակը։ Սենյակի դուռն զգույշ դնում է, ամանի խուփը ետ քաշում։ Տեսնում է միջին մի եփած ճերմակ օձ։ Էլ չի կարենում իրեն պահի, մի կտոր կտրում է դնում բերանը։ Լեզվին է տալիս թե չէ՝ հանկարծ պատուհանի տակիցը մի զվարթ ղըժվըժոց է լսվում։ Ականջ է դնում, տեսնում է ճնճղուկներն են, զրույց են անում, զանազան պատմություններ Են պատմում անտառներից ու դաշտերից։ Դու մի՛ ասիլ՝ էս մեր ծառան օձի միսն ուտելուն պես կենդանիների լեզուն հասկանալու շնորհք է ստացել։

Էնպես է պատահում, որ հենց էդ ժամանակ թագուհու հրաշալի մատանին կորչում է, ու կասկածն ընկնում է էս նույն հավատարիմ ծառայի վրա, որ ամեն տեղ ազատ ել ու մուտք ուներ։ Ասում են՝ կա չկա, սա է գողացել մատանին։

Թագավորը ծառային կանչում է իր մոտ, սպառնում, որ եթե մինչև մյուս օրը գողի անունը չի տա՝ գլուխը կթոչի։ Էս ծառան ինչքան երդում-կրակն է ընկնում, թե ինքն անմեղ է, բան չի դառնում։ Էսպես սպառնալիքով էլ բաց է թողնում ու մինչև մյուս օրը ժամանակ է տալիս։

Ժամանակով լինում ա մի թագավոր։ Սրան ունենում ա մինուճար մի աղջիկ։ Էս աղջիկը շատ սիրուն ա լինում։ Շատ խելոք ու շատ նամուսով, բայց միշտ փախչելիս ա լինում աշխարքի վայելքից։

— Միտք չունեմ,— ասում ա,— աշխարհ մտնելու։ Իմ սիրտը երկնային աստծուն ու Քրիստոսին եմ տվել։

Թագավորի տեղը շատ նեղում են.

— Աղջկանդ մարդու տուր, որ մահիցդ հետո աշխարքը անտեր չմնա։ Թագավորի աղջիկն ասում ա.

— Այ հեր, դե որ էդպես զոռում են, ես էսպես պայման եմ դնում. Ես կուզեմ էն տղին, որ կհամաձայնվի տարենը մենակ մի անգամ իմ անկողինը գար:

Էս բանը հայտնում են աշխարհի բոլոր կողմերին, ամա բոլոր թագաժառանգներն ու իշխանները հրաժարվում են էդ չլսված պայմանից։

Աշխատանքային օրը ավարտվեց

— Կարծես թե գնացին, և շքամուտքի դուռն էլ կողպեցին։ Կարող էս հայտատարել բոլոր մատիտներին, որ հավաքվեն բաժնի վարիչի սեղանի վրա, և զգուշացրու, որ անխտիր ներկայանան, քանի որ շատ հետաքրքիր ու կարևոր հանդիպում պետք է լինի, — կարգադրեց հնաոճ արտաքինով տարեց մատիտը:

Շատ չանցած նախագծային գրասենյակի բոլոր մատիտները հավաքվեցին սպիտակ թղթով ծածկված սեղանի վրա, որտեղ իրենց տերերը ընդմիջման ժամանակ ուտում էին ու զրուցում:

Տարեց, հնաոճ մատիտը, որին բոլորը հարգանքով «հայրիկ» էին անվանում, ոտքի ելավ ու ձեռքը բարձրացնելով խոսեց, ասելով.

— Եղբայրներ, նախ զգուշացնեմ, որ անցյալ հավաքույթից հետո, մեր անփութության պատճառով մատիտահետքեր էին մնացել սեղանի վրա, և կասկածի տեղիք տվեց մեր տերերին, որ իրենց բացակայության