Առաջին թատրոնը Հայաստանում կառուցվել է քաղաքամայր Արտաշատում

Հայոց մայրաքաղաքներից Արտաշատը հիմնել է Արտաշես Առաջին  թագավորը` մոտ  2190 տարի առաջ:

Այն գտնվում էր Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Ոստան գավառում` Երասխ և Մեծամոր գետերի նախկին հուների միախառնման վայրում` 9 բլուրների վրա:  Այժմ տարածքը գտնվում է ՀՀ Արարատի մարզում` ժամանակակից Արտաշատ քաղաքից 10 կմ հարավ-արևմուտք: Տարածքում այժմ երևում են հին քաղաքի հետքերը, պարիսպները:

Արտաշատը առաջին հայկական քաղաքն էր, որ ուներ հատակագիծ: Հռոմեացիներն այն կոչում էին «Հայկական Կարթագեն»:

 

Արտաշատը եղել է Հայաստանի մշակութային և քաղաքական  կյանքի  կենտրոններից մեկը մոտ 700 տարի: Արտաշատը մեծ ու գեղեցիկ քաղաք էր` հայտնի ողջ տարածաշրջանում: Այստեղ զարգացած էին արհեստները, այն նաև միջազգային առևտրի գլխավոր կենտրոններից էր:

Արտաշատը հայտնի է եղել իր ճարտարապետական կառույցներով: Այն ունեցել է պաշտպանական պարիսպներ և միջնաբերդ` արքունական պալատով և անառիկ է եղել թշնամիների համար: Այստեղ է կառուցվել նաև առաջին հայկական թատրոնը: Քաղաքն ունեցել է նաև մի քանի կամուրջներ, որոնցից ամենահայտնին «Աշտարակի կամուրջն» էր Երասխի վրա:

5-րդ դարից հետո Արտաշատը վերածվում է գյուղաքաղաքի: Պատճառը Մեծամոր գետի հունի փոփոխությունն էր, ինչի պատճառով քաղաքի շրջակայքում ճահիճներ են գոյանում: