Կծելու և հարվածելու վարք՝ զարգացման փուլ, թե խնդիր

Չնայած սա կարող է անհանգստացնել, պետք է հասկանալ, որ այս տարիքում նման վարքը հաճախ կապված է զարգացման փուլերի, հույզերի կառավարման հմտության բացակայության և ինքնարտահայտման սահմանափակ կարողությունների հետ։

 Ինչու է դա բնական զարգացման փուլ

1-3 տարեկան երեխաները դեռ չեն տիրապետում իրենց հույզերը վերահսկելու հմտությանը։ Երբ նրանք հիասթափված են, վախեցած կամ չեն կարողանում արտահայտվել բառերով, կարող են արձագանքել ֆիզիկական գործողությամբ՝ կծելով կամ հարվածելով։

Հիմնական պատճառները․

• Խոսքի զարգացման սահմանափակում – չեն կարողանում բառերով ասել իրենց ցանկությունը կամ դժգոհությունը։

• Ուշադրություն ստանալու փորձ – նույնիսկ բացասական արձագանքը երեխայի համար ուշադրություն է։

• Սահմանների փորձարկում – հասկանալու համար՝ ինչ է կարելի և ինչ չի կարելի։

• Հատկապես ատամ հանելու շրջանում – կծելը կարող է նաև ֆիզիկական անհարմարության արդյունք լինել։

 Երբ դա կարող է դառնալ խնդիր

Եթե կծելը կամ հարվածելը․

• շարունակվում է 3 տարեկանից հետո,

• հաճախ է կրկնվում և ինտենսիվ է,

• ուղեկցվում է ագրեսիվ վարքով և ուրիշների հանդեպ չարաշահումներով,

• առաջացնում է վախ կամ խուսափում հասակակիցների կողմից,

ապա դա կարող է վկայել վարքային կամ հուզական խանգարումների մասին և պահանջել մասնագետի՝ մանկական հոգեբանի կամ մանկավարժ-հոգեբանի միջամտություն։

 Ինչպես արձագանքել ծնողի կողմից

1. Պահպանեք հանգստություն – բարձր ձայնը կամ պատիժը կարող են միայն ուժեղացնել ագրեսիան։

2. Ամեն անգամ բացատրեք – «Կծելը ցավ է տալիս», «Մենք ձեռք չենք բարձրացնում»։

3. Ցույց տվեք այլընտրանքային վարք – «Եթե ես զայրացած եմ, կարող եմ ասել՝ ես բարկացած եմ»։

4. Գովեք դրական վարքը – նկատեք և գնահատեք, երբ երեխան կիսվում է կամ խաղաղ լուծում է գտնում։

5. Սահմանեք հստակ կանոններ և միշտ պահեք հետևողականություն։

 Խորհուրդ

Եթե նկատում եք, որ նման վարքը խանգարում է երեխայի սոցիալական կապերին, կամ նա շատ հաճախ է ցուցաբերում ֆիզիկական ագրեսիա, կարևոր է չուշացնել մասնագիտական խորհրդատվությունը։ Վաղ միջամտությունը հեշտացնում է խնդրի հաղթահարումը և երեխայի սոցիալական հմտությունների զարգացումը։