Երեխայի ինքնուրույնության զարգացումը ծնողների և խնամողների ամենաառաջնային նպատակներից մեկն է։ Սակայն շատ ծնողներ բախվում են այն խնդրին, երբ երեխան չի կարողանում առանց իրենց մնալ։
Սա կարող է դրսևորվել լացով, անհանգստությամբ, վախով կամ անդադար «մամա, մամա» կանչելով, երբ ծնողը դուրս է գալիս սենյակից։ Այդպիսի պահերը կարող են լինել թե՛ հոգնեցուցիչ, թե՛ մտահոգիչ։ Բայց լավ լուրն այն է, որ սա նորմալ զարգացման մի փուլ է, և կան հստակ մեթոդներ, որոնք կօգնեն անցնել այս փուլը։
Ինչու՞ երեխան չի կարողանում մնալ առանց ծնողի
Երեխայի ծննդից հետո նրա ամբողջ աշխարհը ծնողն է։ Նա իրեն ապահով է զգում ծնողի ներկայությամբ։ Երբ այդ ներկայությունն անհետանում է, նույնիսկ եթե ընդամենը մի քանի րոպեով, երեխան կորցնում է իրեն հանգիստ զգալու հենարանը։
Այս երևույթը հատկապես հաճախ է հանդիպում հետևյալ տարիքային փուլերում՝
-
6 ամսականից մինչև 3 տարեկան – երբ զարգանում է կապն ու ամուր կապվածությունը ծնողի հետ։
-
Մանկապարտեզ հաճախելու սկզբնական փուլում – երբ երեխան նոր միջավայր է ընկնում։
-
Փոփոխությունների ժամանակ – նոր տուն, նոր դայակ, եղբոր կամ քրոջ ծնունդ։
Ինչպես օգնել երեխային սովորել լինել առանց ձեզ
1. Սկսեք փոքր քայլերով
Երեխային չպետք է միանգամից «նետել» երկարաժամկետ բաժանումների մեջ։ Սկսեք 5–10 րոպեով դուրս գալով սենյակից, հետո աստիճանաբար երկարացրեք բացակայության ժամանակը։
2. Ձևավորեք վստահության սովորույթներ
Երեխան պետք է իմանա՝ երբ դուք գնում եք, վերադառնալու եք։ Օրինակ՝ հրաժեշտի ժամանակ միշտ գրկեք նրան, ասեք՝ «Ես գնում եմ, բայց շուտով կգամ»։ Երբ վերադառնաք, նշեք՝ «Ահա ես վերադարձա, ինչպես և խոստացել էի»։
3. Խաղերի միջոցով զարգացրեք բաժանման հանդուրժողականություն
Խաղացեք թաքնվելու և գտնելու խաղեր։ «Պահմտոցի» խաղը երեխաներին սովորեցնում է, որ նույնիսկ երբ ծնողը «անհետանում է», նա հետ է գալիս։
4. Անկախության խթանում
-
Տվեք երեխային հնարավորություն ինքնուրույն խաղալու։
-
Թող որոշումներ կայացնի՝ ինչ հագնել, ինչ խաղալ, ինչ ուտել։
-
Գովեք անկախության ցանկացած դրսևորում։
5. Ձեր բացակայությունն օգտագործեք որպես հնարավորություն
Երբ վերադառնում եք՝ պատմեք, թե ինչ էիք անում։ Դա օգնում է երեխային հասկանալ, որ դուք լավ ժամանակ եք անցկացրել և վերադարձել եք ավելի ուրախ։
Ինչ անել, եթե իրավիճակը երկար է շարունակվում
Եթե երեխան արդեն 4-5 տարեկան է, և դեռ չի կարողանում առանց ծնողի մնալ նույնիսկ կարճ ժամանակով, կամ եթե բաժանման վախը շատ ինտենսիվ է ու ուղեկցվում է քնի խանգարումներով, ախորժակի կորուստով կամ սոցիալական խնդիրներով, արժե դիմել մանկական հոգեբանի։ Հնարավոր է՝ խնդիրը կապված է խորը ներքին անհանգստության կամ ուրիշ հոգեբանական գործոնների հետ։
Վերջաբան
Երեխայի՝ ծնողից բաժանվելու դժվարությունը նորմալ փուլ է, որն անցնում է ժամանակի և ճիշտ մոտեցման միջոցով։ Սերը, համբերությունը և հետևողականությունը ամենաարդյունավետ գործիքներն են այս ճանապարհին։ Հիշեք՝ ամեն անգամ, երբ երեխային հաջողվում է մի քիչ էլ ավելի երկար մնալ առանց ձեզ, նա մեկ քայլ առաջ է անում դեպի ինքնուրույնություն։



